Μου ήρθε σαν mail στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο. Στην αρχή το προσπέρασα ψάχνοντας για τα επείγοντα σημειώματα της καθημερινής μου αλληλογραφίας. Δυο μέρες μετά το πρόσεξα. Λίγη ώρα αργότερα το άνοιξα μα το προσπέρασα. Απότομα κι αναίτια γύρισα πίσω και το διάβασα. Έμεινα!!
Αντιγράφω
Washington. Σταθμός του μετρό. Ένα κρύο πρωινό τον Γενάρη του 2007. Κάποιος έπαιξε έξι κομμάτια του Μπαχ για περίπου 45΄ λεπτά. Στο διάστημα αυτό, περίπου 2000 άτομα πέρασαν από το σταθμό, οι περισσότεροι καθ' οδόν για τη δουλειά τους.
Μετά από 3΄ λεπτά ένας μεσήλικας πρόσεξε ότι κάποιος έπαιζε μουσική. Βράδυνε το βήμα του, σταμάτησε για λίγα δευτερόλεπτα και μετά προχώρησε βιαστικός για τον προορισμό του.
4΄ λεπτά αργότερα ο βιολιστής εισέπραξε το πρώτο του δολάριο. Μια γυναίκα έριξε τα χρήματα στο κουτί του και χωρίς να σταματήσει συνέχισε το δρόμο της.
6΄ λεπτά, ένας νεαρός έγειρε στον τοίχο για να τον ακούσει, μετά κοίταξε το ρολόι του και συνέχισε να περπατά.
Μετά από 10΄ λεπτά, ένα αγοράκι 3 ετών σταμάτησε, αλλά η μητέρα του το έσυρε βιαστικά να συνεχίσει, καθώς το παιδί σταμάτησε για να δει τον βιολιστή. Τελικά η μητέρα έσπρωξε δυνατά το παιδί και το παιδί ξανάρχισε να περπατά γυρνώντας ολοένα το κεφάλι προς τα πίσω. Την ίδια αντίδραση είχαν και πολλά άλλα παιδιά. Όλοι, χωρίς εξαίρεση, οι γονείς τα πίεζαν να προχωρήσουν.
45΄ λεπτά: ο μουσικός συνέχισε να παίζει. Μόνον 6 άνθρωποι είχαν για λίγο σταματήσει. Περίπου 20 άτομα του άφησαν χρήματα χωρίς να διακόψουν το ρυθμό τους. Συγκέντρωσε συνολικά 32 δολάρια.
1 ώρα: τελείωσε το παίξιμο και μια σιγή απλώθηκε παντού.
Κανείς δεν το πρόσεξε. Κανείς δε χειροκρότησε, ούτε υπήρξε έστω κάποιο ίχνος αναγνώρισης. Κανείς δεν το 'ξερε, αλλά ο βιολιστής ήταν ο Joshua Bell, ένας από τους καλύτερους μουσικούς στον κόσμο. Έπαιξε ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια που έχουν ποτέ γραφτεί, με ένα βιολί αξίας 3.5 εκατομμυρίων δολαρίων. Δύο μέρες νωρίτερα, ο Joshua Bell γέμισε ασφυκτικά ένα θέατρο στη Βοστώνη, σε συναυλία που η μέση τιμή του εισιτηρίου άγγιξε τα 100 δολάρια.
Πρόκειται για πραγματικό γεγονός. Ο Joshua Bell έπαιξε ινκόγκνιτο στο σταθμό του μετρό στα πλαίσια ενός κοινωνιολογικού πειράματος που οργάνωσε η Washington Post για την αντίληψη, το γούστο και τις προτεραιότητες των ανθρώπων.
Το ερώτημα που προέκυψε: σε ένα ουδέτερο περιβάλλον και σε ακατάλληλη ώρα, μπορούμε να αντιληφθούμε την ομορφιά; Σταματούμε για να την απολαύσουμε; Αναγνωρίζουμε το ταλέντο όταν εκδηλώνεται σε ασυνήθιστα χωροχρονικά πλαίσια;
Ένα συμπέρασμα που πιθανώς μπορεί να εξαχθεί από το συγκεκριμένο πείραμα είναι: Αν δεν έχουμε ένα λεπτό για να σταματήσουμε και ν' ακούσουμε έναν από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου να παίζει ένα από τα ωραιότερα κομμάτια που γράφτηκαν ποτέ, με ένα από τα ομορφότερα μουσικά όργανα... πόσα άλλα πράγματα χάνουμε άραγε;...
Αλήθεια πόσο μπορούμε να αντιληφθούμε την ομορφιά τρέχοντας σαν άλογα κούρσας και καταναλώνοντας τον χρόνο χωρίς να τον βιώνουμε; Ποιος θα χαλαλίζει χρόνο για να δει, να ερευνήσει, να θαυμάσει ή να απορρίψει, ένα έργο τέχνης, μια ομορφιά που βρίσκει στο διάβα του ή ακόμα και μια αγορά που πρόκειται ή θέλει να κάνει; Ποιος άραγε θα χαλάλιζε χρόνο να δει ένα απλό έπιπλο; Να δει τη στατούρα του, να επεξεργαστεί το φινίρισμά ή να διακρίνει τα νερά του και την τέχνη του δημιουργού του; Ποιος θα ‘χανε χρόνο για να το φανταστεί στο χώρο, στο φως και στο χρώμα που του ταιριάζει; Ποιος άραγε σε μια πενθήμερη εκδρομή στο Παρίσι θα χαλάλιζε όλες τις ώρες του στο Λούβρο ψηλαφώντας πόντο, πόντο, στιγμή προς στιγμή τον αιωνόβιο μόχθο της παγκόσμιας εικαστικής δημιουργίας; Κανείς, μόνο λίγοι κι ειδικοί. Με τον καιρό πάψαμε να ενδιαφερόμαστε για την λεπτομέρεια, πάψαμε να νοιαζόμαστε για την στιγμή κι όλα ‘γιναν αποκοπής με το κιλό και με το μέτρο. Γίναμε παρατηρητές της ζωής μας σαν να μην αφορά εμάς αλλά να αφορά κάποιους άλλους. Σαν σε view master ή σε οθόνες της τηλεόρασης παρατηρούμε να περνά καρέ, καρέ, στιγμή, τη στιγμή η ζωή μας. Όμως κι αν οι στιγμές άδειασαν με τα χρόνια, δεν φταίνε οι στιγμές, οι ζωές μας άδειασαν! Πριν λιποψυχήσουν οι στιγμές, λιποψυχεί το φρόνημα κι η θέληση μας να παραμείνουμε άνθρωποι με νόηση, βούληση, στοχαστές του άγνωστου και θαυμαστές του ωραίου. Άνθρωποι ανυπότακτοι στην σπατάλη μιας ύπαρξης χωρίς νόημα κι ομορφιά.
Αντιγράφω
Washington. Σταθμός του μετρό. Ένα κρύο πρωινό τον Γενάρη του 2007. Κάποιος έπαιξε έξι κομμάτια του Μπαχ για περίπου 45΄ λεπτά. Στο διάστημα αυτό, περίπου 2000 άτομα πέρασαν από το σταθμό, οι περισσότεροι καθ' οδόν για τη δουλειά τους.
Μετά από 3΄ λεπτά ένας μεσήλικας πρόσεξε ότι κάποιος έπαιζε μουσική. Βράδυνε το βήμα του, σταμάτησε για λίγα δευτερόλεπτα και μετά προχώρησε βιαστικός για τον προορισμό του.
4΄ λεπτά αργότερα ο βιολιστής εισέπραξε το πρώτο του δολάριο. Μια γυναίκα έριξε τα χρήματα στο κουτί του και χωρίς να σταματήσει συνέχισε το δρόμο της.
6΄ λεπτά, ένας νεαρός έγειρε στον τοίχο για να τον ακούσει, μετά κοίταξε το ρολόι του και συνέχισε να περπατά.
Μετά από 10΄ λεπτά, ένα αγοράκι 3 ετών σταμάτησε, αλλά η μητέρα του το έσυρε βιαστικά να συνεχίσει, καθώς το παιδί σταμάτησε για να δει τον βιολιστή. Τελικά η μητέρα έσπρωξε δυνατά το παιδί και το παιδί ξανάρχισε να περπατά γυρνώντας ολοένα το κεφάλι προς τα πίσω. Την ίδια αντίδραση είχαν και πολλά άλλα παιδιά. Όλοι, χωρίς εξαίρεση, οι γονείς τα πίεζαν να προχωρήσουν.
45΄ λεπτά: ο μουσικός συνέχισε να παίζει. Μόνον 6 άνθρωποι είχαν για λίγο σταματήσει. Περίπου 20 άτομα του άφησαν χρήματα χωρίς να διακόψουν το ρυθμό τους. Συγκέντρωσε συνολικά 32 δολάρια.
1 ώρα: τελείωσε το παίξιμο και μια σιγή απλώθηκε παντού.
Κανείς δεν το πρόσεξε. Κανείς δε χειροκρότησε, ούτε υπήρξε έστω κάποιο ίχνος αναγνώρισης. Κανείς δεν το 'ξερε, αλλά ο βιολιστής ήταν ο Joshua Bell, ένας από τους καλύτερους μουσικούς στον κόσμο. Έπαιξε ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια που έχουν ποτέ γραφτεί, με ένα βιολί αξίας 3.5 εκατομμυρίων δολαρίων. Δύο μέρες νωρίτερα, ο Joshua Bell γέμισε ασφυκτικά ένα θέατρο στη Βοστώνη, σε συναυλία που η μέση τιμή του εισιτηρίου άγγιξε τα 100 δολάρια.
Πρόκειται για πραγματικό γεγονός. Ο Joshua Bell έπαιξε ινκόγκνιτο στο σταθμό του μετρό στα πλαίσια ενός κοινωνιολογικού πειράματος που οργάνωσε η Washington Post για την αντίληψη, το γούστο και τις προτεραιότητες των ανθρώπων.
Το ερώτημα που προέκυψε: σε ένα ουδέτερο περιβάλλον και σε ακατάλληλη ώρα, μπορούμε να αντιληφθούμε την ομορφιά; Σταματούμε για να την απολαύσουμε; Αναγνωρίζουμε το ταλέντο όταν εκδηλώνεται σε ασυνήθιστα χωροχρονικά πλαίσια;
Ένα συμπέρασμα που πιθανώς μπορεί να εξαχθεί από το συγκεκριμένο πείραμα είναι: Αν δεν έχουμε ένα λεπτό για να σταματήσουμε και ν' ακούσουμε έναν από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου να παίζει ένα από τα ωραιότερα κομμάτια που γράφτηκαν ποτέ, με ένα από τα ομορφότερα μουσικά όργανα... πόσα άλλα πράγματα χάνουμε άραγε;...
Αλήθεια πόσο μπορούμε να αντιληφθούμε την ομορφιά τρέχοντας σαν άλογα κούρσας και καταναλώνοντας τον χρόνο χωρίς να τον βιώνουμε; Ποιος θα χαλαλίζει χρόνο για να δει, να ερευνήσει, να θαυμάσει ή να απορρίψει, ένα έργο τέχνης, μια ομορφιά που βρίσκει στο διάβα του ή ακόμα και μια αγορά που πρόκειται ή θέλει να κάνει; Ποιος άραγε θα χαλάλιζε χρόνο να δει ένα απλό έπιπλο; Να δει τη στατούρα του, να επεξεργαστεί το φινίρισμά ή να διακρίνει τα νερά του και την τέχνη του δημιουργού του; Ποιος θα ‘χανε χρόνο για να το φανταστεί στο χώρο, στο φως και στο χρώμα που του ταιριάζει; Ποιος άραγε σε μια πενθήμερη εκδρομή στο Παρίσι θα χαλάλιζε όλες τις ώρες του στο Λούβρο ψηλαφώντας πόντο, πόντο, στιγμή προς στιγμή τον αιωνόβιο μόχθο της παγκόσμιας εικαστικής δημιουργίας; Κανείς, μόνο λίγοι κι ειδικοί. Με τον καιρό πάψαμε να ενδιαφερόμαστε για την λεπτομέρεια, πάψαμε να νοιαζόμαστε για την στιγμή κι όλα ‘γιναν αποκοπής με το κιλό και με το μέτρο. Γίναμε παρατηρητές της ζωής μας σαν να μην αφορά εμάς αλλά να αφορά κάποιους άλλους. Σαν σε view master ή σε οθόνες της τηλεόρασης παρατηρούμε να περνά καρέ, καρέ, στιγμή, τη στιγμή η ζωή μας. Όμως κι αν οι στιγμές άδειασαν με τα χρόνια, δεν φταίνε οι στιγμές, οι ζωές μας άδειασαν! Πριν λιποψυχήσουν οι στιγμές, λιποψυχεί το φρόνημα κι η θέληση μας να παραμείνουμε άνθρωποι με νόηση, βούληση, στοχαστές του άγνωστου και θαυμαστές του ωραίου. Άνθρωποι ανυπότακτοι στην σπατάλη μιας ύπαρξης χωρίς νόημα κι ομορφιά.
