Γύρω στο ’60 ήτανε. Μικρό παιδί, πήγαινα δεν πήγαινα σχολείο, δε θυμάμαι. Έβρεχε ασταμάτητα, αυτό το θυμάμαι σίγουρα. Το γήπεδο της Έλενας Βενιζέλου ήταν γεμάτο. Αγώνας πρωταθλήματος Τάλως-Ιωνία. Όποιος κέρδιζε έπαιρνε το πρωτάθλημα. Η Ιωνία, ομάδα του ξεριζωμένου ελληνισμού που κούρνιασε στην γενέθλια πόλη κουβαλούσε το στίγμα. Πρόσφυγες και τουρκόσποροι για τους γηγενείς που δύσκολά αποδεχόταν τότε την ‘εισβολή’ του ξενόφερτου στοιχείου κι ας ήτανε ελληνικό. Μόλις ξεκινούσε άλλωστε η δεύτερη γενιά. Ο Τάλως ομάδα γηγενών με άκρες, όπως λεγότανε, στο τότε καθεστώς, και σχέσεις με τα ποδοσφαιρικά και άλλα κέντρα αποφάσεων. Οι φήμες, υπήρχαν και τότε φήμες, οργίαζαν για τον διαιτητή, τους παίκτες και τους παράγοντες. Λέγανε πως ο Τάλως είχε ‘φτιάξει’ το παιχνίδι. Δεν ξέρω, ο προφορικός λόγος δεν έχει αποδείξεις άλλωστε, πάντως οι παράγοντες του Τάλου, έκαναν τα πάντα για να αναβληθεί ο αγώνας. Ο Αθηναίος διαιτητής φάνηκε αμετάπειστος κι ο αγώνας ξεκίνησε. Τα ‘κανάρια’ κάλπαζαν μέσα στην λάσπη. Μυθικές μορφές στα παιδικά μου μάτια, οι παίκτες. Ημίχρονο 2-0 μπροστά η Ιωνία. Οι πιέσεις για διακοπή από την πλευρά του Τάλου μεγάλες κι αφόρητες. Στις κερκίδες βρεχόμασταν περιμένοντας να ξεκινήσει πάλι ο αγώνας. Ο διαιτητής ανένδοτος. ‘Βάλτε κι εσείς δυο γκολ και θα τον διακόψω’ ακούστηκε πως είπε. Ο Τάλως έκανε ΕΝΣΤΑΣΗ, τότε την ένσταση την έκαναν στο ημίχρονο. Εκεί ήταν η πρώτη επαφή μου με την λέξη, εκεί κι αυτό που ακολούθησε μόλις το νέο απλώθηκε. Ο κόσμος άρχισε να φωνάζει Ε-Ε-ΕΝΣΤΑΣΗ. Πάθος, ένταση, οργή, θυμός συναισθήματα γνωστά και άγνωστα σε πλήρη έκφραση. 45’ λεπτά ασταμάτητα φώναζε ο κόσμος κι οι παίκτες φώναζαν μαζί σε κάθε στιγμή κι έπαιζαν με πάθος. 20 μέτρα σύρθηκε ο Τόλης στην λάσπη για να μπει αυτός γκολ κι η μπάλα να τραντάξει το δοκάρι.
Δεν καταλάβαινα τότε, ένοιωθα κάτι που κατάλαβα αργότερα. Δεν δεχόταν οι ψυχές να κερδηθεί στα χαρτιά κάτι που χανόταν στο γήπεδο. Δεν δεχόταν τ’ άδικο να κουρσέψει το δίκιο, ύπουλα. Δεν δεχόταν η ασχήμια να μαγαρίσει την ομορφιά. Από την άλλη ο κόσμος του Τάλου δεν έβγαζε μιλιά. Μούγκα απόλυτη κι αποχώρηση σε λίγο, ένας, ένας. Ούτε κι αυτοί δεχόντουσαν μανούβρες κάλπικες κι ανέντιμες. Ήταν προσβολή κι αυτό το γνώριζαν. Το ποδόσφαιρο είχε κώδικες άγραφους πέρα από τις διατάξεις, τους νόμους και τα τερτίπια των παραγόντων. Οι εραστές του ποδοσφαίρου το γνώριζαν, το αναγνώριζαν και το σεβόντουσαν. Ζούσαν μ’ αυτό. Ανάμνηση από το παιχνίδι αυτό ένα καινούργιο παλτό που έγινε σακάκι από την βροχή και μια πνευμονία που στο παραλήρημα μου φώναζα Ε-Ε-ΕΝΣΤΑΣΗ.
Τελικά η Ιωνιά νίκησε στο γήπεδο, όμως ο Τάλως πήρε τον αγώνα στα χαρτιά, όχι από την βροχή αλλά γιατί ο ναύτης παίκτης της από τον Περαία, λεγόταν Μαροκάκιας στην ληξιαρχική και Μαρόκος στην ταυτότητα και το δελτίο. Μπερδέματα χαρτιών και υπηρεσιών σε χρόνους δίσεκτους. Πάτημα για τους πολιτικάντηδες διαχρονικό η γραφειοκρατία. Για τον κόσμο όμως που βίωσε το σκηνικό έμειναν χαραγμένα τα συναισθήματα και οι στιγμές που τα διηγούνται σαν παραμύθι πια. Ο Τάλως εξαφανίστηκε από την ιστορία, του έμεινε το στίγμα. Αυτό είναι το ποδόσφαιρο. Τα συναισθήματα, οι στιγμές κι άγραφος κώδικας που κάνει τους εραστές του να διαλέγονται σαν μύστες συμφωνίας υπόγειας.
Τα χρόνια πέρασαν, το ποδόσφαιρο αλυσοδέθηκε με συμφωνίες εμπορικές και δεσμώτες εφήμερης δόξας και λάμψης. Επιχειρήσεις, προϊόντα, marketing και μεσάζοντες όλων των ειδών και των τύπων. Όσκαρ το καταντήσανε οι ηγεμόνες του, οι νόμοι οι διατάξεις και οι τελάληδες της εξουσίας τους. Όμως οι εραστές του ποδοσφαίρου υπάρχουν κι είναι εκεί παρόντες στις κερκίδες ή στους δέκτες τους ακόμα. Δεν είναι οι οπαδοί των πληρωμένων στρατών ούτε με οι κόλακες στις πασαρέλες των επισήμων. Είναι οι μύστες που προσμένουν τις στιγμές ομορφιάς και τα αισθήματα του που θα γεννήσουν. Είναι οι μύστες που μεταφέρουν από στόμα, σε στόμα, από αυτί, σε αυτί, από ψυχή σε ψυχή αυτά τα αισθήματα και τα κρατούν ζωντανά. Είναι εκεί με την ψυχή γιατί μόνο έτσι το νοιώθεις το ποδόσφαιρο. Με τη ψυχή κι όχι τη λογική και την αξία των υλικών της αγαθών. Δεν έχει λογική το ποδόσφαιρο. Άλογο, παράλογο κι αναρχικό ήταν είναι και θα είναι πάντα το ποδόσφαιρο. Δίνει στα πόδια νόημα και δυνατότητες για τέχνη μοναδικές, απαξιώνοντας τα χέρια. Μαγκιά στη φύση είναι σου λέω το ποδόσφαιρο και σαν μαγκιά δεν πήγε ποτέ με την ισχύ και την εξουσία. Μαγκιά, άνομη, παράνομη και παραβατική πάντα της, μέτρημα του αδύνατου κι όχι του εφικτού ορντινάντσα. Μαγκιά που εκφράζει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα το στερεότυπο Δαβίδ-Γολιάθ και το υμνεί. Αυτό είναι το ποδόσφαιρο κι ψυχή του. Επινόηση της στιγμής απρόσμενη, αντάριασμα της ψυχής απροσδόκητο και κώδικάς τιμής δικός του κι απαράβατος. Έτσι ήταν πάντα κι έτσι παραμένει. Μόνο που τώρα στις μέρες μας το καταλαβαίνουν όλο και λιγότεροι κι οι μυημένοι. Αυτή την μαγκιά της ψυχής που ‘χει θέλουν να του πάρουν και να τη μεταλλάξουν οι φραγκάτοι. Η ψυχή όμως δεν υποτάσσεται δεν φυλακίζεται και δεν νικιέται εις τους αιώνες των αιώνων.
Σήμερα σε τρία γήπεδα, Καλογρέζα, Καλαμαριά και Καραϊσκάκη η ΕΝΣΤΑΣΗ ξανάρχεται για να δικαιώσει του χρόνου τον κύκλο. Η ψυχή του ποδοσφαίρου και των εραστών του, θα αναζητήσει του ρίγους την συγκίνηση που θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη και θα διαλαλήσει ξανά την ηθική της νίκη. Ναι ηθική. Γιατί στο ποδόσφαιρο υπάρχει ηθική νίκη. Γιατί στο ποδόσφαιρο η νίκη έχει αξία μόνο σαν είναι ηθική. Αλλώς είναι αριθμός χαμένος στον χρόνο. Ψυχή και μπέσα στο ποδόσφαιρο πάνε μαζί και δικαιώνουν την νίκη. Το άλλο είναι ποδόσφαιρο των λογιστών, των στατιστικολόγων, των αριθμών, των λαμογιών, των ρέστων, των παπαγάλων, των αφεντικών κι όλων των ξωτικών που του κάθισαν πάνω του και του ρουφούν το αίμα τούτα τα χρόνια.
Μίλησα στο τηλέφωνο χτες με φίλο στο λιμάνι, ρώτησα τι περιμένει «….ένα γκολ του Καρντόσο να λευτερωθούμε ή ένα γκολ του Κατσιαμπή στο 90’ μη λερωθούμε αδερφέ, βάστα μη λερωθούμε αδερφέ» Αντιλόγησα και συνέχισε «…Τι είναι ο Ολυμπιακός ρε; Ο Κόκκαλης είναι; Το απολειφάδι της Αθήνας, οι παράγκες στο Πέραμα, η στοιβαγμένη προσφυγιά στα σπλάχνα του, η εργατιά, οι καραβοκυρέοι των νησιών που έπιασαν λιμάνι κι φωνή απόγνωσης της κόρης και της ανιψιάς των Ανδριανοπουλαίων πριν χρόνια στον Τριανταφυλλόπουλο. Αυτός είναι ο Ολυμπιακός ρε κι όχι οι νεόκοποι καλοντυμένοι γιάπηδες που κάνουν δημόσιες σχέσεις τώρα που τα φώτα πέφτουν πάνω μας. Αυτοί θα την τζάσουν στα πρώτα δύσκολα, το έχουμε δει το έργο….Βάστα μη λερωθούμε αδερφέ γιατί αυτός ο λεκές δεν σβήνει με 30 χρόνια μελάνι, θα τον έχουν και τα εγγόνια μας…»
Αφιερωμένο
Στην μπαλιά του Τσάρτα στο 1-1 με την Ισπανία! Στην κεφαλιά του Δέλλα στο 120’ με την Τσεχία! Στο σουτ του Πατσατσόγλου στην Γερμανία που έδιωξε 30 παιχνίδια σκουριάς! Στην κούρσα του Δώνη στο Άμστερνταμ πριν δώσει στον Βαζέχα! Στο κλέψιμο του ‘Βλάχου’ στον Γιασίν! Στην μπαλιά του Ίβιστς στον Γιαννακόπουλο στο 1-0 με την Πόρτο! Στο γκολ του Βρύζα στην Άρσεναλ! Στο πάθος του Μητρόπουλου! Στον καλπασμό του Κούδα! Στον χορό στο χόρτο του Βάσια! Σε όλες τις στιγμές που δεν χρειάζεται να ξέρω κομπιούτερ κι αριθμούς για να τις κρατήσω στην ψυχή μου!
Τελικά τίποτα δεν πάει χαμένο στην χαμένη μας ζωή το όνειρο σου ΑΝΑΣΤΑΙΝΩ και την κάθε σου στιγμή.
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ όπως την πιστεύει, την επιθυμεί και την βούλεται έκαστος
Δεν καταλάβαινα τότε, ένοιωθα κάτι που κατάλαβα αργότερα. Δεν δεχόταν οι ψυχές να κερδηθεί στα χαρτιά κάτι που χανόταν στο γήπεδο. Δεν δεχόταν τ’ άδικο να κουρσέψει το δίκιο, ύπουλα. Δεν δεχόταν η ασχήμια να μαγαρίσει την ομορφιά. Από την άλλη ο κόσμος του Τάλου δεν έβγαζε μιλιά. Μούγκα απόλυτη κι αποχώρηση σε λίγο, ένας, ένας. Ούτε κι αυτοί δεχόντουσαν μανούβρες κάλπικες κι ανέντιμες. Ήταν προσβολή κι αυτό το γνώριζαν. Το ποδόσφαιρο είχε κώδικες άγραφους πέρα από τις διατάξεις, τους νόμους και τα τερτίπια των παραγόντων. Οι εραστές του ποδοσφαίρου το γνώριζαν, το αναγνώριζαν και το σεβόντουσαν. Ζούσαν μ’ αυτό. Ανάμνηση από το παιχνίδι αυτό ένα καινούργιο παλτό που έγινε σακάκι από την βροχή και μια πνευμονία που στο παραλήρημα μου φώναζα Ε-Ε-ΕΝΣΤΑΣΗ.
Τελικά η Ιωνιά νίκησε στο γήπεδο, όμως ο Τάλως πήρε τον αγώνα στα χαρτιά, όχι από την βροχή αλλά γιατί ο ναύτης παίκτης της από τον Περαία, λεγόταν Μαροκάκιας στην ληξιαρχική και Μαρόκος στην ταυτότητα και το δελτίο. Μπερδέματα χαρτιών και υπηρεσιών σε χρόνους δίσεκτους. Πάτημα για τους πολιτικάντηδες διαχρονικό η γραφειοκρατία. Για τον κόσμο όμως που βίωσε το σκηνικό έμειναν χαραγμένα τα συναισθήματα και οι στιγμές που τα διηγούνται σαν παραμύθι πια. Ο Τάλως εξαφανίστηκε από την ιστορία, του έμεινε το στίγμα. Αυτό είναι το ποδόσφαιρο. Τα συναισθήματα, οι στιγμές κι άγραφος κώδικας που κάνει τους εραστές του να διαλέγονται σαν μύστες συμφωνίας υπόγειας.
Τα χρόνια πέρασαν, το ποδόσφαιρο αλυσοδέθηκε με συμφωνίες εμπορικές και δεσμώτες εφήμερης δόξας και λάμψης. Επιχειρήσεις, προϊόντα, marketing και μεσάζοντες όλων των ειδών και των τύπων. Όσκαρ το καταντήσανε οι ηγεμόνες του, οι νόμοι οι διατάξεις και οι τελάληδες της εξουσίας τους. Όμως οι εραστές του ποδοσφαίρου υπάρχουν κι είναι εκεί παρόντες στις κερκίδες ή στους δέκτες τους ακόμα. Δεν είναι οι οπαδοί των πληρωμένων στρατών ούτε με οι κόλακες στις πασαρέλες των επισήμων. Είναι οι μύστες που προσμένουν τις στιγμές ομορφιάς και τα αισθήματα του που θα γεννήσουν. Είναι οι μύστες που μεταφέρουν από στόμα, σε στόμα, από αυτί, σε αυτί, από ψυχή σε ψυχή αυτά τα αισθήματα και τα κρατούν ζωντανά. Είναι εκεί με την ψυχή γιατί μόνο έτσι το νοιώθεις το ποδόσφαιρο. Με τη ψυχή κι όχι τη λογική και την αξία των υλικών της αγαθών. Δεν έχει λογική το ποδόσφαιρο. Άλογο, παράλογο κι αναρχικό ήταν είναι και θα είναι πάντα το ποδόσφαιρο. Δίνει στα πόδια νόημα και δυνατότητες για τέχνη μοναδικές, απαξιώνοντας τα χέρια. Μαγκιά στη φύση είναι σου λέω το ποδόσφαιρο και σαν μαγκιά δεν πήγε ποτέ με την ισχύ και την εξουσία. Μαγκιά, άνομη, παράνομη και παραβατική πάντα της, μέτρημα του αδύνατου κι όχι του εφικτού ορντινάντσα. Μαγκιά που εκφράζει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα το στερεότυπο Δαβίδ-Γολιάθ και το υμνεί. Αυτό είναι το ποδόσφαιρο κι ψυχή του. Επινόηση της στιγμής απρόσμενη, αντάριασμα της ψυχής απροσδόκητο και κώδικάς τιμής δικός του κι απαράβατος. Έτσι ήταν πάντα κι έτσι παραμένει. Μόνο που τώρα στις μέρες μας το καταλαβαίνουν όλο και λιγότεροι κι οι μυημένοι. Αυτή την μαγκιά της ψυχής που ‘χει θέλουν να του πάρουν και να τη μεταλλάξουν οι φραγκάτοι. Η ψυχή όμως δεν υποτάσσεται δεν φυλακίζεται και δεν νικιέται εις τους αιώνες των αιώνων.
Σήμερα σε τρία γήπεδα, Καλογρέζα, Καλαμαριά και Καραϊσκάκη η ΕΝΣΤΑΣΗ ξανάρχεται για να δικαιώσει του χρόνου τον κύκλο. Η ψυχή του ποδοσφαίρου και των εραστών του, θα αναζητήσει του ρίγους την συγκίνηση που θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη και θα διαλαλήσει ξανά την ηθική της νίκη. Ναι ηθική. Γιατί στο ποδόσφαιρο υπάρχει ηθική νίκη. Γιατί στο ποδόσφαιρο η νίκη έχει αξία μόνο σαν είναι ηθική. Αλλώς είναι αριθμός χαμένος στον χρόνο. Ψυχή και μπέσα στο ποδόσφαιρο πάνε μαζί και δικαιώνουν την νίκη. Το άλλο είναι ποδόσφαιρο των λογιστών, των στατιστικολόγων, των αριθμών, των λαμογιών, των ρέστων, των παπαγάλων, των αφεντικών κι όλων των ξωτικών που του κάθισαν πάνω του και του ρουφούν το αίμα τούτα τα χρόνια.
Μίλησα στο τηλέφωνο χτες με φίλο στο λιμάνι, ρώτησα τι περιμένει «….ένα γκολ του Καρντόσο να λευτερωθούμε ή ένα γκολ του Κατσιαμπή στο 90’ μη λερωθούμε αδερφέ, βάστα μη λερωθούμε αδερφέ» Αντιλόγησα και συνέχισε «…Τι είναι ο Ολυμπιακός ρε; Ο Κόκκαλης είναι; Το απολειφάδι της Αθήνας, οι παράγκες στο Πέραμα, η στοιβαγμένη προσφυγιά στα σπλάχνα του, η εργατιά, οι καραβοκυρέοι των νησιών που έπιασαν λιμάνι κι φωνή απόγνωσης της κόρης και της ανιψιάς των Ανδριανοπουλαίων πριν χρόνια στον Τριανταφυλλόπουλο. Αυτός είναι ο Ολυμπιακός ρε κι όχι οι νεόκοποι καλοντυμένοι γιάπηδες που κάνουν δημόσιες σχέσεις τώρα που τα φώτα πέφτουν πάνω μας. Αυτοί θα την τζάσουν στα πρώτα δύσκολα, το έχουμε δει το έργο….Βάστα μη λερωθούμε αδερφέ γιατί αυτός ο λεκές δεν σβήνει με 30 χρόνια μελάνι, θα τον έχουν και τα εγγόνια μας…»
Αφιερωμένο
Στην μπαλιά του Τσάρτα στο 1-1 με την Ισπανία! Στην κεφαλιά του Δέλλα στο 120’ με την Τσεχία! Στο σουτ του Πατσατσόγλου στην Γερμανία που έδιωξε 30 παιχνίδια σκουριάς! Στην κούρσα του Δώνη στο Άμστερνταμ πριν δώσει στον Βαζέχα! Στο κλέψιμο του ‘Βλάχου’ στον Γιασίν! Στην μπαλιά του Ίβιστς στον Γιαννακόπουλο στο 1-0 με την Πόρτο! Στο γκολ του Βρύζα στην Άρσεναλ! Στο πάθος του Μητρόπουλου! Στον καλπασμό του Κούδα! Στον χορό στο χόρτο του Βάσια! Σε όλες τις στιγμές που δεν χρειάζεται να ξέρω κομπιούτερ κι αριθμούς για να τις κρατήσω στην ψυχή μου!
Τελικά τίποτα δεν πάει χαμένο στην χαμένη μας ζωή το όνειρο σου ΑΝΑΣΤΑΙΝΩ και την κάθε σου στιγμή.
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ όπως την πιστεύει, την επιθυμεί και την βούλεται έκαστος
